Aşırı aktif mesane nedir?
Aşırı aktif mesane nedir?
Aşırı aktif mesane (AAM), daha sık idrara çıkmanıza (işemenize), kontrol edilemeyen işeme dürtüleri yaşamanıza, idrar kaçırmanıza ve geceleri işemek zorunda kalmanıza neden olabilecek semptomların bir kombinasyonudur. Aşırı aktif mesane semptomları strese neden olabilir ve yaşam kalitenizi etkileyebilir
Aşırı aktif mesane en sık 65 yaş ve üstü kişilerde görülür. Kadınlar daha genç yaşlarda, genellikle 45 yaş civarında AAM’ye sahip olabilir.
Aşırı aktif mesanenin belirtileri nelerdir?
İdrar aciliyeti: Ani, kontrol edilemeyen bir işeme ihtiyacıdır. İşeme ihtiyacı hissettiğinizde, tuvalete gitmek için kısa bir süreniz vardır.
Sık işeme: Sık işeme ihtiyacı, normalden daha sık tuvalete gitmeniz gerektiği anlamına gelir.
Urge (Sıkışma) inkontinans: Urge (Sıkışma) inkontinans ani, kontrol edilemeyen bir işeme ihtiyacıdır ve idrarınızı kaçırabilirsiniz.
Noktüri: Noktüri, her gece en az iki kez işemek için kalkma ihtiyacıdır.
Aşırı aktif mesanenin sebebi nedir?
Detrusor kasınızı (mesane kasları) etkileyen durumlar veya yaralanmalar aşırı aktif mesaneye neden olur. Bu durumlar şunları içerebilir:
Karın travması: Hamilelik ve doğum pelvik kaslarınızı esnetebilir ve zayıflatabilir. Pelvik kaslarınız, alt karın bölgenizdeki organları destekleyen kaslar ve dokulardır. Pelvik kaslarınız zayıflarsa mesaneniz sarkabilir.
Sinir hasarı: Bazen vücudunuz beyninize ve mesanenize yanlış zamanda işemeniz için sinyaller gönderir. Pelvik veya sırt cerrahisi, bel fıtığı, radyasyon tedavisi, parkinson hastalığı, multipl skleroz veya inme gibi bazı hastalıklar ve travmalar sinir hasarına neden olabilir.
İlaçlar, alkol ve kafein: Tüm bunlar sinirlerinizi köreltebilir, bu da beyninize giden sinyalleri etkiler ve mesanenizin taşmasına neden olur.
Enfeksiyon: İdrar yolu enfeksiyonu (İYE) gibi bir enfeksiyon mesane sinirlerinizi tahriş edebilir ve mesanenizin kendiliğinden sıkışmasına neden olabilir.
Fazla kilo: Aşırı kilolu olmak mesanenize ekstra baskı uygulayarak idrar kaçırmanıza neden olabilir.
Menopoz sonrası östrojen eksikliği: Hormonal değişiklikler sıkışma inkontinansına neden olabilir. Vajinal östrojen tedavisi yardımcı olabilir.
Aşırı aktif mesane nasıl teşhis edilir?
Hekiminiz, size aşağıdaki soruları soracaktır:
- Belirtileriniz nelerdir?
- Bu belirtiler ne zamandan beri var?
- Ailenizde aşırı aktif mesane öyküsü var mı?
- Reçetesiz ve reçeteli hangi ilaçları kullanıyorsunuz?
- Gün içinde ne tür sıvılar içiyorsunuz?
- Belirli sıvıları günün hangi saatinde içiyorsunuz?
- Gün içinde ne yiyorsunuz?
Aşırı aktif mesaneyi teşhis etmek için hangi testler yapılır?
İdrar tahlili: İdrar tahlilinde; kırmızı kan hücreleri, beyaz kan hücreleri ve bakteri aranacaktır. İdrar örneğinizde bunlardan herhangi biri varsa, AAM’ye neden olan bir enfeksiyonunuz olabilir.
Ürodinamik test: Ürodinamik testler, tuvalete gittikten sonra mesanenizde ne kadar idrar kaldığını, ne kadar işediğinizi, ne kadar hızlı işediğinizi ve mesaneniz idrarla dolarken üzerinde ne kadar basınç olduğunu ölçer.
Ultrason: Ultrason, hekiminizin mesanenize ayrıntılı bir şekilde bakmasını sağlayan noninvaziv bir görüntüleme testidir.
Sistoskopi: Hekiminiz, idrar yolunuzdan mesanenizin içine bakmak için özel bir alet (sistoskop) kullanacaktır. Hekiminiz, üretranızda ağrı hissetmemeniz için genellikle uyuşturucu bir jel kullanır. Nadir durumlarda, genel anestezi kullanılabilir.
Mesane günlüğü: 2 ila 3 gün boyunca sıvı alımınızı, yaptığınız idrar sayısı, miktarı ve idrar kaçırmanız olduysa ne kadar olduğu not edilmelidir.
Aşırı aktif mesane nasıl düzeltilir?
Farklı tedaviler aşırı aktif mesanenizi düzeltmeye yardımcı olabilir. Tedaviler belirli davranışların değiştirilmesini, ilaçları ve sinir stimülasyonunu (nöromodülasyon) içerebilir.
Davranışsal değişiklikler
Mesane semptomlarına neden olabilecek içecek veya yiyecekleri yemeyi bırakın veya azaltın:
Çay, kahve, alkol, kafeinli alkolsüz içecekler, meyve suları, çikolata, asitli yiyecek ve içecekler, diyet alkolsüz içecekler, bazı sakızlar gibi yapay tatlandırıcı içeren yiyecek ve içecekler.
Bağırsak düzeninin korunması: Kabızlık mesaneniz üzerinde baskı oluşturabilir ve mesane fonksiyonunuzu etkileyebilir. Kabızlığı önleyebilir ve mesane semptomlarını azaltabilirsiniz. Bunun için; lif alımınızı artırın. Fasulye, makarna, yulaf ezmesi, kepekli tahıl, tam buğday ekmeği, taze meyve ve taze sebze gibi gıdaları diyetinize dahil edin. Her gün fazladan iki ila dört bardak su içebilirsiniz. Düzenli egzersiz yapın.
Kiloyu kontrol altına almak: Aşırı kilolu olmak mesaneniz üzerinde baskı oluşturabilir ve bu da mesane kontrol sorunlarına katkıda bulunabilir. Sizin için sağlıklı olan bir kiloyu korumak mesaneniz üzerindeki baskıyı azaltabilir.
Tütün ürünleri kullanmayı bırakın.
Mesane yeniden eğitimi: Aşırı aktif mesaneniz olduğunda, vücudunuz mesane kaslarınızı belirli bir şekilde tepki vermesi için şartlandırır. Mesane kaslarınızı sıfırlayarak idrarınızı daha iyi tutabilirsiniz.
Aşırı aktif mesaneyi nasıl sıfırlarsınız?
Mevcut işeme aralığınızla başlayın. İşeme aralığınız ne sıklıkta işediğinizdir. Örneğin, ortalama olarak saatte bir işiyorsanız, bu sizin mevcut işeme aralığınızdır. Mevcut işeme aralığınızı belirlemek için mesane günlüğünüze ne sıklıkta işediğinizi kaydedin.
Mevcut işeme aralığınızı belirledikten sonra, işeme ihtiyacı hissettiğiniz zaman ile gerçekten tuvalete gittiğiniz zaman arasında birkaç dakika beklemeye çalışın. Zamanla, işediğiniz zamanlar arasındaki süreyi yavaşça artırın. İşeme aralıkları arasında aciliyet geliştirirseniz, ağzınızdan derin, yavaş nefesler alıp verin. Dürtü geçene kadar kendinizi huzurlu bir ortamda hayal edin veya başka bir rahatlama tekniği kullanın. Dürtü geçtikten sonra tuvalete gidin.
İlk başta mesanenizi tüm gün ve gece düzenli olarak boşaltın. Son dakikaya kadar beklemeyin. Örneğin, her iki saatte bir tuvalete giderek başlayın. İki saat sonra hala kuruysanız, tuvalete gittiğiniz zamanlar arasındaki süreyi kademeli olarak artırın. Eğer ıslaksanız, tuvalete gitme aralığınızı saatte bire düşürün. Genellikle her saat başı tuvalete gidiyorsanız, tuvalet ziyaretleri arasındaki süreyi 1 saat 15 dakikaya çıkarmaya çalışın.
Yeni programınızı en az bir hafta boyunca kaza olmadan sürdürebildiğinizde, işeme aralığınızı 15 dakika daha artırmaya çalışın. Sizi rahat hissettiren bir programa ulaşana kadar devam edin. İki ila dört saat arasında bir işeme aralığına ulaşmaya çalışın.
İlaç Tedavileri
İlaçlar normal mesane fonksiyonunun geri kazanılmasına yardımcı olabilir ve mesane kapasitenizi artırabilir.
Antikolinerjik ilaçlar: Mesanenizdeki kas spazmlarını düzenlemeye yardımcı olur.
- Oksibutinin
- Oksibutinin jel
- Tolterodin
- Solifenasin
- Fesoterodin
- Darifenasin
- Trospium
Beta-3 adrenerjik ilaçlar
- Mirabegron
- Vibegron
Sinir Stimulasyonları
Sinir stimülasyonu aşırı aktif mesaneyi iyileştirmeye yardımcı olabilir.
Sakral sinir stimülasyonu: Sakral sinir stimülasyonu, mesanenizi kontrol eden sinirleri elektriksel olarak uyaran bir tedavidir. Hekiminiz, üst kalça (popo) bölgenize yakın deri altına mesane pili adı verilen küçük bir cihaz yerleştirecektir. Mesane pili, sakral sinirinizin yakınındaki bir tel aracılığıyla hafif elektriksel uyarılar gönderir. Sakral siniriniz belinizdeki bir sinirdir. Sinyaller mesanenizi kontrol etmenize yardımcı olur.
Sakral sinir stimülasyonu, tuvaleti kullanma zorunluluğunuzu veya idrar kaçırma sayınızı azaltabilir. Genel olarak çok etkilidir.
Perkütan tibial sinir stimülasyonu: Perkütan tibial stimülasyonu ayak bileğinizin yakınındaki bir sinir dalına küçük sinir uyarıları gönderir. Mesane kontrolünü uyarmaya yardımcı olur. 12 haftalık seansa ve sonrasında aylık bakım seanslarına ihtiyaç duyar.
Botulinum toksin enjeksiyonları
Hekiminiz sistoskop kullanarak mesane duvarınıza botoks enjekte eder. Bu tedavi, diğer tedavilere iyi yanıt vermeyen hastalar için bile çok etkilidir. Botoks enjeksiyonundan sonra az sayıda insanda geçici idrar retansiyonu (işeme zorluğu) olabilir. Botoksun etkisi zamanla geçer. Enjeksiyonların altı ayda bir tekrarlaması gerekir.
Etkinin Başlama Süreleri
Pelvik taban egzersizleri ve yaşam tarzınızda yapacağınız değişikliklerin sonuçlarını görmeye başlamanız 6 ila 8 hafta sürebilir.
İlaçlar, birkaç saat sonra mesane kaslarınızı gevşetmeye başlar. Ancak tam olarak etki etmeleri bir ay kadar sürebilir.
Botoks 1 ila 2 hafta sonra çalışmaya başlamalıdır.
Çoğu hasta, sinir stimülasyonu tedavisinden sonra iyileşme görmeye başlar. Ancak sonuçları görmek 12 tedaviye kadar sürebilir.
Aşırı Aktif Mesanenin Etkileri
Aşırı aktif mesane semptomları önemli ölçüde strese neden olabilir. Tedaviyi yönetmek zor olabilir ve semptomlar hiçbir zaman tamamen ortadan kalkmayabilir. Ancak birçok kişi aldıkları tedaviden memnun kalır ve genellikle yaşam kalitelerinde çarpıcı bir iyileşme yaşarlar.
Yaşa bağlı AAM kademeli olarak gelişebilir ve zaman içinde yavaşça kötüleşebilir. Belirtileriniz aniden gelişiyorsa ve yoğun sızıntınız varsa, AAM enfeksiyon veya nörolojik bir sorun gibi başka bir durumun belirtisi olabilir. En iyisi, bir sağlık kuruluşunun bu semptomları geç olmadan daha erken kontrol altına almasını sağlamaktır.