Gündüz İşeme Bozukluğu
İşeme Bozukluklarının Önemi̇ Nedi̇r?
İşeme bozuklukları, zamanında tanı konduğu takdirde kolay tedavi edilebilen yada yaratabileceği sorunlar önlenebilen bir rahatsızlık grubudur. Hem bozukluğun kendisi, hem de yol açtığı ikincil bozukluklar nedeniyle günümüzde pek çok çocuk ve ailenin önemli sorunlarındandır. Bu yüzden de çocuk ürolojisinin önemli ilgi alanlarından birisidir.
Çocuklarda İşeme Alışkanlığı Nasıl Kazanılır?
Yenidoğan bebekler çok küçük olan mesaneleri (idrar torbası) dolar dolmaz işerler. Ancak bu sırada önemli bir grubu idrar tutmayı sağlayan sfinkterlerini de kastıkları için mesanelerini tam olarak boşaltamazlar. Bebeğin büyümesi ile birlikte mesanenin boyutları artar. Aynı zamanda çocuk mesane ve sfinkteri kontrol edip birlikte çalışmalarını da sağlar. Böylelikle uygun yer ve zamanda mesanelerini kasıp sfinkterlerini gevşeterek işemeye, diğer zamanlarda ise idrar torbasını gevşetip sfinkterini kasarak idrar tutmaya başlar. Çocukların çiş tutmayı öğrenmeleri beyin- sinir sistemi ile idrar torbası arasındaki iletişimin sağlanması, yani beynin idrar torbasına kumanda etmeyi öğrenmesi demektir. Tam kontrolün sağlanması 4 yaşına dek uzayabilir. İdrar kontrolünün öğrenimi sırasında verilecek doğru işeme eğitimi bu yapıların zamanında ve sağlıklı çalışmasını sağlayacaktır.
Çocuklarda Tuvalet Eği̇ti̇mi̇ Ne Zaman Başlamalı?
Tuvalet alışkanlığı kazanma, çocuğun hayatında önemli bir gelişimsel olaydır ve tuvalet eğitimine çocuk 2 yaşına geldiğinde başlanabilir. Ancak unutulmamalıdır ki 4 yaş tamamlanana kadar tam kuruluğun sağlanamaması normal kabul edilmelidir. Dolayısı ile eğitim verilmesi için acele edilmemeli, anne ve çocuğun her ikisinin de hazır olduğu bir dönem beklenmelidir.
Gündüz İşeme Bozukluğu
Çocuklarda gündüz altını ıslatma ve işemeyle ilgili yaşanan problemler çok sık izlenmekte olup okul çağındaki çocukların yaklaşık beşte birinde görülmektedir. En sık görülen işeme problemleri, ani idrar hissi, idrarını yetiştirememe, idrar kaçırma, idrar yolu enfeksiyonları ve idrarını tutma manevraları gibi durumlardır. Çoğunlukla bu semptomlar, çocuklar büyürken mesanenin büyümesinin yetersiz kalması ve depolama fonksiyonlarındaki bozukluklardan kaynaklanır. Öte yandan gündüz işeme problemleri gece ıslatma ile beraber görülebilir ve tedavi ile her ikisinin de düzelmesi mümkündür.
Çocuklarda İşeme Bozukluğu Neden Olur?
İşeme bozukluklarının belirtileri aşağıda sıralanmıştır. Bunlardan herhangi biri sizin çocuğunuzda mevcut ise bir çocuk üroloğu ile görüşmeniz gerekmektedir:
⦁ Gündüz ve/veya gece idrar kaçırma
⦁ İdrar yolu iltihabı
⦁ Sık idrara çıkma
⦁ Aniden idrara sıkışma hissi
⦁ İdrar yaparken ağrı
⦁ İdrara başlamada zorluk
⦁ Ikınarak idrar yapma
⦁ Kesik kesik işeme
⦁ İdrarını tutabilmek için çömelme, bacaklarını çapraz yapma
⦁ İdrar yaparken karın, yan ağrısı
⦁ Seyrek idrar yapma (Günde 3-4 kez yada daha az)
⦁ İdrar yaptıktan kısa süre sonra tekrar tuvalete gitme isteği
⦁ İdrar yapıp ayağa kalktıktan sonra damlama
⦁ Kabızlık: çoğunlukla idrar yapma bozukluklarına eşlik eder ve durumu daha da kötüleştirir.
İşeme Bozukluğu Nasıl Tedavi̇ Edi̇li̇r?
Tedavideki amaç çocuğunuzdaki işeme bozukluğunu erkenden tanıyarak tedaviye erken başlamak, yakın tanı ve izlem ile üriner sistemde (idrar yolları) oluşturacağı kalıcı hasarları engellemektir.
Aşağıdaki tedavi yöntemlerinden biri ya da birkaçı doktorunuz tarafından uygulanacaktır. Hangi yöntemin uygulanacağı çocuğunuzdaki işeme bozukluğunun tipine ve hangi aşamada olduğuna bağlıdır.
⦁ Kabızlığın engellenmesi ve tedavisi yapılır.
⦁ İşeme eğitimi: Çocuğunuzun normal idrar idrar yapabilmeyi öğrenmesini sağlamak amacıyla verilecek eğitimdir. Eğitim ile işeme aralıkları, işeme süresi, pozisyonu düzenlenir ve işeme sırasında sfinkterini doğru gevşetmesi sağlanır. Ayakların altına konan bir sehpa ile pozisyonun düzelmesi
sağlanabilir. İşeme sırasında dizlerini birleştirerek uygun olmayan işeme pozisyonu aynı zamanda çocuğun klozete ters oturtulmasıyla da düzeltilebilir
⦁ İlaç tedavisi: Gerekli olduğu durumlarda tedaviye eklenir.
⦁ İdrar yolu iltihapları engellenir ve eğer varsa tedavi edilir.
⦁ Gelişmiş olan idrar yolu bozuklukları varsa (mesaneden böbreklere olan kaçak (vezikoüreteral reflü), böbrek hasarı gibi) gerekli girişimler yapılır.